Blingo

• ژیاننامەی عەربی شەمۆ (عەرەب شامیلۆف) ڕۆماننوسی گەورەی کورد

  ئەو کەسایەتیە دیارەی ئێستا دەمانهەوێ سەبارەت پێیی بدوێین یەکێکە لە بەناوبانگترین نووسەر و زانا و ڕوناکبیرەکانی کوردستانی سوور، بە "شوانە کوردییەکە" ناوبانگی بەدەستهێناوە و خزمەتی بە فۆلکلۆر و پرسی نەتەوە و نیشتمانی خۆی کردووە، لە رێکەوتێکی 23ی کانونی دووەمی 1897، لە گوندی سوسزی ناوچەی قارسی ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی عوسمانی لە بنەماڵەیەکی سەر بە شێخانی(ئێزید_داستی)لەدایک بووە.سەرەتا ژیانی بە شوانکاری بەسەر بردووە.عەرەب شامیلۆڤ، ناسراو بە عەرەبی شەمۆ، لە دیارترین نووسەرەکانی کوردستانە و بە باوکی رۆمانی کوردیی دادەنرێت.لە سەرەتای قۆناغی ژیاندا، عەرەبی شەمۆ، کرێکاری رێی ئاسنین بووە، پاشان دەچێتە ریزی بەڵشڤییەکان و دژی رژێم و دەسەڵاتی قەیسەر دەبێت بە خەباتگێڕ، ساڵی 1917، پێش شۆڕشی ئۆکتۆبەر، دەگات بە شاری ستراڤۆپۆل، پاشان بەشداریی لە شەڕی ناوخۆ دەکات.عەرەبی شەمۆ، دووەم کورد بووە لە مێژوودا، پلەی سەربازیی لەناو سوپای سوردا پێبدرێت، پاش شۆڕش، لە پەیمانگەیەکی مۆسکۆی پایتەخت دەگیرسێتەوە، بەهۆی زمانزانییەکەی لە تورکی، جۆرجی، ئازەری، روسی و ئەرمەنی، کار لەسەر زمان و نووسین دەکات و هەنگاوەکانی بۆ بوون بە یەکێک لە دیارترین نووسەرەکانی کورد دەنێت. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  3:41
• ئایا ئێوە ئامادەن بچنە وڵاتێک کە پیاوی تێدا ناژی؟

  کاتێک چاو لە ڕێژەی هاوسەرگیری وڵاتێک دەکەین دەتوانین شتانێکی زۆر سەبارەت بە بنەما و پێکهاتەی شار یا وڵاتێک بەدەست بێنین. هەر بۆیە کەم‌بوونی ڕێژەی پیاوانی وڵاتێک، تەنیا دۆخێکه کە مرۆڤەکان لایان سەیرە و کاریگەری هەیە لەسەریان. ئەگەرچی هەندێک وڵات بەهۆی نەبوونی جەماوەری پیاو ڕوانینێکی گەرموگوڕیان بۆ سەر هاوسەرگیری نییە.لە گوندی میستێسێ ئۆدژانگێتیسێ کە لە باشووری لەهێستانە، نۆ ساڵێک دەبێ کە لیچارێکی ناڕوونی دیمۆگرافیک{جەماوەرناسی} هەیە. نزیکەی دە ساڵ دەبێ لەم گوندە هیچ مناڵێکی کوڕ لەدایک نەبووه و بچووکترین کوڕێک کە ئێستاکە لەم گوندە دەژیی دوانزە ساڵ تەمەنییەتی.ئایا ئەم بابەتە تەنیا هەڵکەوتێکە یان هۆکارێکی زانستی هەیە؟لەم کورتە فیلمە ئاوڕێک دەدەینەوە لەو وڵاتانەی ڕێژەی پیاوەکانیان ئێجگار کەمە و ئەو وڵاتە بە دەست ژنان بەڕێوە دەچێ. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  10:57
• چۆن جوویەک بوو بە سەرۆک وەزیری بریتانیا؟

  کەی‌یێر ستارمێری جوو، چۆن بوو بە سەرۆکوەزیری بریتانیا؟!نووسینگەی سەرۆکوەزیرانی بریتانیا بۆ یێکەم جار لە مێژووی خۆی خانەخوێی بنەماڵەیەکی جوویە. کەی‌یێر ستارمێر پارێزەری مافی مرۆڤ لە شارێکی بچووکی باشووری ئینگلیس و دوای بەدستهێنانی زۆرترین ڕێژەی دەنگدانی پارتی کرێکار، دوای چواردە ساڵ بوو بە سەرۆکوەزیری نوێی بریتانیا.ستارمێر پێشتر ڕاوێژکاری شاژن ئێلیزابێت بووە بەڵام لێرە پرسیارێک دێتە ئاراوە ئەویش ئەوەیە کە ستارمێر چۆن توانی حیزبی خۆی لە دواهەم شکەستەکەیان لە دەنگدان ڕزگار بکات و ببنە دەسەڵاتدارێکی دەستڕۆیشتوو لە سیاسەتی بریتانیا؟یا کەی‌یێر کە لە بنەماڵەیێکی جوولەکەیە، چۆن توانی له کاتێکی وەها کەم ببێتە سەرۆکوەزیری بریتانیا؟ئەگەر ئامادەن با چیرۆکی ژیانی کەی‌یێر ستارمێر، سەرۆکوەزیری نوێی بریتانیاتان بۆ باس کەم. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  10:24
• شەمەندەفەری نازیەکان و ڕێگایەکی پڕ مەترسی

  خەزێنە ئەفساناوییەکەی نازیکانلەم بارەیەوە چەندین چیرۆکی جیاواز هەیە. یەکێکیان تیۆرێیەکی پیلانگێڕی بەناوبانگە، بەڵام ئەوەی تریان چیرۆکێکی ڕاستەقینەیە. لەو چیرۆکەدا کە دەڵێن تیۆری پیلانگێڕییە، دەڵێن نازییەکان زیاتر لە ٣٠٠ تۆن زێڕ و تابڵۆی بەنرخیان لە شەمەندەفەرێکدا بار کردووە کە لە خەڵکی ناوچە جیاوازەکانی ئەوروپا کۆیان کردبووەوە بۆ ئەوەی بیبەن بۆ شوێنێکی پارێزراو لە ئەڵمانیا و بیشارنەوە. زۆرێک دەڵێن ئەمە ڕاست نییە و تیۆرییەکی پیلانگێڕییە. هەروەها مێژوونووسان دەڵێن بە هیچ شێوەیەک شتی وا لە مێژوودا تۆمار نەکراوە کە لە سەردەمێکدا ٣٠٠ تۆن زێڕ گواستراوەتەوە. بێگومان ئێمە نامانەوێت مامەڵە لەگەڵ ئەم تیۆرییە پیلانگێڕییەدا بکەین، چونکە هیچ بەڵگەنامەیەکی دروست لەو بارەیەوە نییە. بەڵام دەمانهەوێ لەم کلیپەدا باسی گەنجینەی ڕاستەقینەی شەمەندەفەری نازییەکان بکەین. لە مانگی ئازاری ساڵی ١٩٤٤ کە ئەڵمانیای نازی لە هەموو بەرەکاندا شکستی هێنا، هیتلەر بڕیاری داگیرکردنی هەنگاریای دا. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  12:54
• هێڵی شەمەندەفەری سیبری چۆن ڕوسیای تێزاری لێک هەڵوەشاند؟

  گەورەترین گۆڕانکاریی مێژووی مرۆڤایەتیشۆڕشی پیشەسازی، یەکێک لە گەورەترین گۆڕانکارییەکانی مێژووی مرۆڤایەتی بوو. پێویستە بزانن کە یەکێک لە ڕوکنە گرنگەکانی شۆڕشی پیشەسازی، هێڵی ئاسنین بوو کە خەریکی گۆڕینی جیهان بوو. لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمدا ئەمریکا و ئەوروپا دەستیان کرد بە دروستکردنی هێڵی شەمەندەفەر بە هەموو ئاراستەکان. بەڵام لەناکاو ئەمریکا وەپێش ئەوروپا کەوت. چونکە زەوییەکی فراوان و کەسانی وەک کۆرنێلیۆس ڤاندێربیڵت و دواتر جەیپی مۆرگانیان هەبوو کە هێڵی ئاسنی ئەمریکایان گەیاندە لوتکە. ئەمەش وای کرد تەواوی پارەزەوی ئەمریکای باکوور بەیەکەوە بلکێ و ببەسترێتەوە. ئەی ڕووسەکان لەو ساڵانەدا خەریک چی بوون؟ ئەوانیش هێڵی ئاسنین دروست دەکەن؟ نەخێر. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  11:50

Flere Historie podcasts

Trendige Historie podcasts

Om Blingo